آیا یادگیری قواعد و دستور زبان، کاری سخت و دشوار است؟، حتما معلم انگلیسی شما هم در دوران راهنمایی به شما یاد داد که برای ساخت یک جمله قواعد مشخصی وجود دارد که فقط باید از آنها پیروی شود. اما مدت‌هاست زبان‌شناسان باور دارند قواعد دستور زبان بر خلاف ریاضیات، چندان هم صفر و یکی یا سیاه و سفید نیست. گاهی اوقات نمی‌توان تعیین کرد که بعضی از جمله‌ها از نظر قواعد دستور زبان درست هستند یا اشتباه. این نوع جمله‌ها در یک «ناحیه‌ی خاکستری» قرار می‌گیرند. حالا یک مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد زبان‌شناسانی که قواعد دستور زبان را توصیف می‌کنند (نحوشناسان) در مطالعات خودشان به ندرت این ناحیه‌ی خاکستری را در نظر می‌گیرند. این تحقیق اختلاف زیاد بین دیدگاه سیاه و سفید زبان‌شناسان نسبت به دستور زبان و دیدگاه افراد عادی را نشان می‌دهد.
یکی از زبان‌شناسان دانشگاه ووپرتال در آلمان (Wuppertal) و از نویسندگان این مطالعه می‌گوید: “دستور زبان دوقطبی نیست.” او اضافه کرد که یکی از همکاران‌اش هنوز با الگوی قدیمی و دوقطبی درباره‌ی دستور زبان قضاوت می‌کند. در حالی که آنها باید سیستمی برای بررسی دستور زبان طراحی کنند که این ناحیه‌ی خاکستری را هم به عنوان یکی از احتمالات دربربگیرد.
این محققان برای اینکه بفهمند چه تعداد نحوشناس از ناحیه‌ی خاکستری استفاده می‌کند، ۸۹ مقاله‌ی مرتبط با دستور زبان را بررسی کردند. اکثر نویسنده‌ها گزینه‌ای هم به ناحیه‌ی خاکستری اختصاص دادند. آنها از سه دسته برای قضاوت در مورد دستور زبان جمله‌ها استفاده کردند که شامل «کاملا قابل قبول»، «کاملا غیرقابل قبول» و حداقل یک دسته‌ی «میانه» می‌شد. اما این نویسندگان تقریبا هیچ‌وقت از «میانه» برای توصیف جمله‌ها استفاده نکردند. ۹۴ درصد جمله‌های آنها در دسته‌های «کاملا قابل قبول» یا «کاملا غیرقابل قبول» قرار گرفتند.
محققان همچنین می‌خواستند نتایج کارشناسان را با پاسخ‌های شهودی مردم عادی مقایسه کنند. در اصل، قضاوت مردم عادی قوانین را تعیین می‌کند و نحوشناسان هم آنها را توصیف و تشریح می‌کنند. این تیم ۱۰۰ جمله‌ی سیاه و سفید از نظر نحوشناسان را پیش روی ۶۵ انگلیسی زبان گذاشتند. پاسخ‌های مردم عادی با زبان‌شناسان مطابقت نداشت. شرکت‌کنندگان به ۴۰ درصد این جمله‌های سیاه و سفید امتیاز ۳ تا ۵ دادند و به این ترتیب آنها را در منطقه‌ی خاکستری قرار دادند.
این نتایج می‌تواند در زمینه‌های گوناگونی تاثیر داشته باشد. به عنوان مثال، می‌تواند بر تحقیقات مربوط به عملکرد مغز در پردازش زبان تاثیر بگذارد. همچنین می‌تواند در توسعه‌ی نرم‌افزار تشخیص مکالمه موثر باشد. محققان معتقدند که نحوشناسان با نادیده گرفتن ناحیه‌ی خاکستری، نمی‌توانند درک درستی از نحوه‌ی ساز و کار زبان داشته باشند.
هرچند عده‌ای معتقدند که امتیاز مردم لزوما به معنی ماهیت مبهم دستور زبان نیست. «کالین فیلیپس» یکی از استادان دانشگاه مری‌لند می‌گوید: “اگر به مردم امکان انتخاب گزینه‌ی میانه یا مبهم را بدهیم، آن گزینه را انتخاب می‌کنند.” البته فیلیپس قبول دارد کدستور زبان بخش‌های خاکستری دارد، اما درباره‌ی دقت این مطالعه در مشخص کردن این ویژگی در جمله‌ها تردید دارد.
